Mustafa Seven | Φωτογράφος
Συνέντευξη: Γιώργος Αλεξανδράκης
Ο Mustafa Seven έχει δουλέψει ως φωτορεπόρτερ σε πολλές γνωστές Τούρκικες εφημερίδες, προτού στρέψει την προσοχή του στην φωτογραφία δρόμου.
Έχει βραβευθεί σε αρκετούς Τούρκικους και διεθνείς διαγωνισμούς φωτογραφίας και έχει λάβει μέρος σε πολλές εκθέσεις και φεστιβάλ.
Το Instagram του αποτελεί έναν από τους δημοφιλέστερους λογαριασμούς Τούρκων φωτογράφων, λόγω των εντυπωσιακών του εικόνων που αποτυπώνουν μοναδικά σημεία της Κωνσταντινούπολης. Το βιβλίο του με τίτλο ”Instanbul” περιλαμβάνει πάνω από 100 φωτογραφίες που έχουν δημοσιευτεί στον λογαριασμό αυτό από το 2010.
Τι σας ώθησε προς την τέχνη της φωτογραφίας; Υπήρξε κάποιος που βοήθησε για να ασχοληθείτε με αυτήν;
Κατ’ ακρίβειαν, τίποτα συγκεκριμένο δεν με ώθησε προς τη φωτογραφία, πάντοτε όμως μου ήταν ευκολότερο να εκφράζομαι μέσω της εικόνας παρά μέσω των λέξεων. Ως παιδί, συνήθιζα να σχεδιάζω πολύ, αφού δεν γνώριζα τη φωτογραφία και την εκφραστική της δυναμική. Στο πανεπιστήμιο είχαμε μια μικρή εκδοτική και έτσι άρχισα να βγάζω φωτογραφίες. Δεν σταμάτησα ποτέ να το κάνω από τότε, καθώς ένιωθα πολύ καλά πίσω από το φακό. Δεν υπήρξε κάποιο συγκεκριμένο άτομο που να μου έδωσε κάποιο κίνητρο για να ασχοληθώ με τη φωτογραφία. Ο κόσμος, οι δρόμοι και ό,τι προσφέρει η ζωή με ώθησαν προς την κατεύθυνση αυτή.
Πως αισθάνεσαι όταν κάποια φωτογραφία σου δημοσιεύεται και πόσο δύσκολο είναι για έναν φωτογράφο που ασχολείται με φωτογραφικά ντοκιμαντέρ να βρει το κοινό του;
Ασχολούμαι με τη δημοσιογραφική φωτογραφία εδώ και 20 χρόνια, έτσι η δουλειά μου στόχευε πάντα τη δημοσίευση. Πάντοτε δούλευα σκληρά, έτσι ώστε να μην επέμβω στην εκάστοτε ιστορία και για να είμαι όσο πιο αόρατος γινόταν. Αργότερα, απέκτησα αρκετό κοινό λόγω του Ιnternet, ξεκίνησα να χρησιμοποιώ το Instagram ως προσωπικό μου portfolio και σε πολλούς άρεσαν οι εικόνες εκείνες που αντικατόπτριζαν τη ζωή. Η φωτογραφία έχει μεγάλη επιρροή με αυτή την έννοια: ο φωτογράφος διηγιέται μια ιστορία μέσα από την εικόνα του και ο κάθε θεατής τη διαβάζει με το δικό του τρόπο.
Οι φωτογράφοι διαχωρίζονται από κάποιους σε φωτογράφους τέχνης, γάμων, ντοκιμαντέρ κλπ. Συμφωνείς με το διαχωρισμό αυτό ή πιστεύεις πως ο καθένας μπορεί να ασχοληθεί με όλα τα πεδία, βλέποντάς τα φυσικά μέσα από τη δική του ματιά;
Ο διαχωρισμός είναι κυρίως επαγγελματικός. Το portfolio σου καθορίζεται από το είδος της δουλειάς με την οποία ασχολείσαι περισσότερο. Μπορείς να δεις τη φωτογραφία με δύο τρόπους: από τεχνικής άποψης, όντως κάποια πεδία χρειάζονται εξειδικευμένη γνώση την οποία αν δεν έχεις, δύσκολα θα μπορείς να προσαρμοστείς. Για παράδειγμα, ένας φωτογράφος της άγριας φύσης θα χρειαζόταν κάποιο χρόνο για να προσαρμοστεί στις συνθήκες δουλειάς σε ένα στούντιο. Φυσικά, στο τέλος θα τα κατάφερνε. Από καλλιτεχνικής άποψης, το πεδίο το οποίο έχεις επιλέξει, ήδη δίνει το στίγμα της δουλειάς που σε ιντριγκάρει περισσότερο. Και αυτό για μένα είναι οι άνθρωποι και η ζωή. Αυτά είναι τα θέματα που μου αρέσει να μελετώ και για τα οποία προσπαθώ να ανακαλύπτω νέους τρόπους έκφρασης. Δεν εισπράττω το ίδιο συναίσθημα όταν ασχολούμαι με τοπία, λόγου χάρη.
Υπήρξε κάποια στιγμή που να σε επηρέασε συναισθηματικά και να σε έκανε να παρέμβεις λόγω κάποιας κατάστασης που θεώρησες άδικη;
Αυτή είναι μια συνηθισμένη ερώτηση την οποία μου κάνουν κυρίως με βάση τη γνωστή εικόνα με το παιδί από την Αφρική και τον γύπα (‘Το κορίτσι και ο γύπας’, του βορειοΑφρικανού Κέβιν Κάρτερ, 1994). Κατ’ ακρίβειαν, είναι ένα ερώτημα πρόκληση, όσον αφορά τις ανθρώπινες αξίες και τη συνείδηση αυτού που ασχολείται με τη δημοσιογραφική φωτογραφία. Δεν έχω αντιμετωπίσει ποτέ στην καριέρα μου μια τόσο σοβαρή περίπτωση που να απαιτούσε την παρέμβασή μου, έτσι δεν μπορώ να είμαι και σίγουρος για το πως θα έπραττα. Το σημαντικότερο σε κάθε περίπτωση είναι το αν η εικόνα εκμεταλλεύεται την κατάσταση ή όχι. Από επαγγελματικής άποψης, η πρώτη μου αντίδραση θα ήταν να καταγράψω την κατάσταση στον φακό, χωρίς όπως είπα να παρεμβαίνω, αλλά αυτή είναι μια μεγάλη ευθύνη, δεν ξέρω αλήθεια τι θα έκανα. Υπάρχει ένα γνωμικό στα Τούρκικα που λέει: “Είναι εύκολο για έναν εργένη να χωρίσει τη γυναίκα του” 🙂
Τι καθιστά μια φωτογραφία αξιομνημόνευτη και ποιαν εικόνα θα έχεις πάντα στο μυαλό;
Η απάντηση είναι πάντοτε, οι φωτογραφίες που δεν κατάφερες να τραβήξεις. Καμιά φορά βλέπεις κάτι και μπορεί το φως να μην είναι ιδανικό, ή να μην έχεις τον κατάλληλο εξοπλισμό κλπ, και έτσι χάνεις την ευκαιρία. Δεκάδες τέτοιες εικόνες υπάρχουν στο μυαλό μου, στιγμές που πέρασαν χωρίς να αποτυπωθούν. Η ιστορία είναι αυτή που κάνει μια εικόνα αξιομνημόνευτη.
Το κόστος εξοπλισμού μπορεί να αποτελέσει ανασταλτικό παράγοντα για έναν νέο φωτογράφο που κυνηγάει μια καριέρα στο φωτογραφικό ντοκιμαντέρ;
Λαμβάνοντας υπόψη την επένδυση που πρέπει να κάνει κανείς στα πρώτα στάδια φωτογραφίας, δεν θα έλεγα πως το κόστος είναι ανασταλτικός παράγοντας. Όπως και να χει, η δική μου συμβουλή προς τον κάθε ένα που ψάχνει εξοπλισμό, είναι πως η καλύτερη κάμερα είναι αυτή που δύναται να αγοράσει. Δεν έχει σημασία αν είναι ακριβή, ο φωτογράφος συλλαμβάνει τις στιγμές, όχι η κάμερα. Φυσικά, θα πρέπει ο ίδιος να γνωρίζει τις ιδιαιτερότητες της κάμεράς του έτσι ώστε να μην χάνει κάποια ευκαιρία λόγω τεχνικών προβλημάτων. Αρχικά, δεν χρειάζεται κάποιος να κάνει κάποια μεγάλη επένδυση σε εξοπλισμό, ειδικά με τις σημερινές συνθήκες στην τεχνολογία που επιτρέπουν την εύρεση καλών μηχανών σε χαμηλές τιμές και, επιπλέον, δεν υπάρχει κόστος για κάθε φωτογραφία ξεχωριστά, όπως με το αναλογικό φιλμ.
