Συνέντευξη: Amarildo Topalis
Η Ιζαμπέλ Αλιέντε είναι μια από τις πρώτες λατινοαμερικανίδες συγγραφείς που γνώρισαν διεθνή επιτυχία, καθώς 20 βιβλία της μεταφράστηκαν σε 35 γλώσσες. Βιβλία που έχουν γίνει ταινίες, οι οποίες άφησαν εποχή. Δεν είναι μόνο διάσημη για την προσφορά της στη λογοτεχνία, αλλά ένας άνθρωπος που, μέσω του Ιδρύματός της, προσφέρει βοήθεια σε γυναίκες και παιδιά που έχουν ανάγκη. Ας δούμε λοιπόν τι την κάνει πραγματικά ευτυχισμένη.
Έχετε πουλήσει περισσότερα από 65 εκατομμύρια αντίτυπα των 20 βιβλίων σας, τα οποία έχουν μεταφραστεί σε 35 γλώσσες και έχουν κερδίσει πολλά βραβεία και τιμητικές διακρίσεις. Πολλά από τα βιβλία σας έγιναν ταινίες. Όλες αυτές οι επιτυχίες εγγυώνται μια ευτυχισμένη ζωή;
Τίποτα εξωτερικό δεν μπορεί να εγγυηθεί μια ευτυχισμένη ζωή. Η ευτυχία είναι μια κατάσταση του μυαλού. Υπάρχουν διάφορες άσχημες συνθήκες όπου η ευτυχία δεν μπορεί να είναι δυνατή, σε μια κανονική ζωή παρ’ όλα αυτά, για τους περισσότερους φυσιολογικούς ανθρώπους, η ευτυχία είναι επιλογή. Προσωπικά έχω κάνει την επιλογή να είμαι πάντα ευγνώμων και ικανοποιημένη. Ως αποτέλεσμα, συνήθως νιώθω ευτυχισμένη.
Έχω διαβάσει το “Το σπίτι των πνευμάτων” και έχω δει την ομώνυμη ταινία, η οποία είχε ένα πολύ καλό casting και ερμηνείες από τους Jeremy Irons, Meryl Streep, Glenn Close, Winona Ryder, Antonio Banderas. Κάθε φορά που τη βλέπω, αισθάνομαι πως υστερεί σε σχέση με το βιβλίο, κάτι που συμβαίνει συχνά με βιβλία που γίνονται ταινίες. Ποια η δική σας γνώμη;
Ένα βιβλίο είναι μια ιδιωτική συνομιλία μεταξύ του συγγραφέα και του αναγνώστη. Ο συγγραφέας προτείνει μια ιστορία και ο αναγνώστης το ερμηνεύει σύμφωνα με την εμπειρία του, τις αναμνήσεις του, τη φαντασία του, τα συναισθήματά του. Δεν διαβάζουμε όλοι το ίδιο βιβλίο καθώς αυτό αλλάζει, ανάλογα με τον αναγνώστη. Μια ταινία, από την άλλη πλευρά, δίνεται στο ακροατήριο ως ολοκληρωμένο έργο. Ο θεατής δεν μπορεί να προσθέσει τίποτα στις εικόνες που βλέπει στην οθόνη, δεν έχει κάποιο λόγο στην ιστορία, είναι απλά ένας παθητικός παρατηρητής. Η λογοτεχνία είναι ευφυής, παίζει με το μυαλό του αναγνώστη. Για την ταινία “Το Σπίτι των Πνευμάτων”, ο σκηνοθέτης Bille August έπρεπε να εξαλείψει μια ολόκληρη γενιά χαρακτήρων και να απλοποιήσει την ιστορία.
Είστε ένα πολιτικοποιημένο άτομο, κάτι που μαρτυράει και η ίδρυση του Ιδρύματος Ιζαμπέλ Αλιέντε το 1995. Πώς ξεκίνησε η ιδέα αυτή και πώς αισθάνεστε που μέχρι τώρα έχετε επιτύχει τους αρχικούς σας στόχους σας;
Δημιούργησα το δικό μου ίδρυμα προς τιμήν της κόρης μου Paula, της οποίας ο πρόωρος θάνατος μου ράγισε την καρδιά. Έχω αφιερώσει ένα σημαντικό ποσοστό του εισοδήματός μου στο ίδρυμα. Η αποστολή μας είναι να ενδυναμώσουμε τις γυναίκες και τα παιδιά που έχουν ανάγκη. Δεν αποθαρρύνομαι από τους φιλόδοξους στόχους μας και τους περιορισμένους μου πόρους. Βοηθάω όσο μπορώ και θα συνεχίσω να το κάνω όσο μπορώ να δουλεύω. Όταν βλέπω πόσο καλό μπορεί να γίνει με περιορισμένους πόρους, νιώθω ενθαρρυμένη και υπερήφανη που είμαι σε θέση να βοηθάω.
Τι σας έρχεται στο μυαλό στο άκουσμα της λέξης “Χιλή”;
Το αίσθημα του ανήκειν. Βλέπω στο μυαλό μου το τοπίο της χώρας μου, τους λόφους και τα βουνά, την απότομη ακτή του Ειρηνικού, τους ανθρώπους. Μπορώ να ακούσω την προφορά της ισπανικής με μια χιλιανή προφορά. Μυρίζω το ψωμί, τα ροδάκινα και τα λουλούδια. Θυμάμαι τα παιδικά μου χρόνια και τα μακρά καλοκαίρια στην παραλία.
Ποιο είναι το πιο σημαντικό πράγμα που κατορθώσατε μέχρι τώρα στη ζωή σας;
Η γέννηση των δύο μου παιδιών και το να έχω στα χέρια μου την κόρη μου την ώρα του θανάτου της.
Μαζί με την οικονομική κρίση, μια ανθρωπιστική κρίση είναι επίσης γεγονός, σε παγκόσμιο επίπεδο. Έχετε εντοπίσει τους λόγους γι ‘αυτό; Τι είδους μέλλον προβλέπετε για την κοινωνία μας;
Δεν είμαι πολιτικός ή οικονομολόγος, η άποψή μου για το θέμα αυτό δεν είναι ιδιαίτερης σημασίας. Έχω την αίσθηση ότι η ανθρωπότητα έχει ξεστρατίσει. Είναι αδύνατο η παγκόσμια οικονομία να αναπτύσσεται για πάντα, ακριβώς όπως είναι αδύνατο για τους ανθρώπους να συνεχίσουν να καταναλώνουν όλο και περισσότερα μη αναγκαία αγαθά. Ο καπιταλισμός και ο καταναλωτισμός είναι βάρβαροι, δημιουργούν τεράστια ανισότητα μεταξύ των πλουσίων και του υπόλοιπου λαού και είναι πάρα πολύ δαπανηροί για την ανθρωπότητα και τον πλανήτη. Από την άλλη πλευρά, έχει αποδειχθεί ότι ούτε ο κομμουνισμός δεν λειτουργεί. Είναι καιρός για ένα νέο πολιτικό όραμα και για πρωτότυπες οικονομικές λύσεις. Τι θέλουμε για το μέλλον; Θέλουμε έναν κόσμο στον οποίο επικρατεί δικαιοσύνη, ευκαιρίες και πόροι για όλους, ειρήνη και ομορφιά. Αλλά εμείς δεν πηγαίνουμε προς αυτή την κατεύθυνση, έτσι δεν είναι;
Τι άλλο θα μπορούσαμε να περιμένουμε από εσάς ως συγγραφέα; Υπάρχουν εκπλήξεις;
Μου συμβαίνει συχνά να εκπλήσσομαι από τον εαυτό μου. Ποτέ δεν ξέρω ποιο θα είναι το επόμενο έργο μου. Κάθε βιβλίο είναι σαν μυστικοί σπόροι μέσα στην κοιλιά μου που ξαφνικά αρχίζουν να μεγαλώνουν και να μεγαλώνουν, μέχρι να τους προσέξω. Μερικές φορές ξεκινώ ένα βιβλίο χωρίς καμία ιδέα για την ιστορία ή τους χαρακτήρες. Απλά κάθομαι μπροστά από τον υπολογιστή μου και τελικά κάτι συμβαίνει και σιγά-σιγά η ιστορία αρχίζει να ξεδιπλώνεται. Το πιο πρόσφατο μου έργο, “The Japanese Lover”, είναι μια ιστορία αγάπης. Δημοσιεύτηκε στα ισπανικά τον Μάιο και αργότερα, αυτό το έτος, θα κυκλοφορήσει και σε άλλες γλώσσες.
