Η Frida Kahlo de Rivera (Ιούλιος 6, 1907 – Ιούλιος 13, 1954, Magdalena Carmen Frieda Kahlo y Calderón) ήταν Μεξικανή ζωγράφος, γεννημένη στο Coyoacán . Ίσως περισσότερο γνωστή για τις αυτοπροσωπογραφίες της, η δουλειά της είναι αξιομνημόνευτη για τον «πόνο και πάθος» της και τα έντονα και ζωντανά χρώματα.
Portrait of Diego Rivera and Malu Block and Frida Kahlo de Rivera
Τα έργα της έχουν γίνει διάσημα στο Μεξικό, ως εμβληματικά της εθνικής και εγχώριας παράδοσης, και από τις φεμινίστριες για την ασυμβίβαστη απεικόνιση της γυναικείας εμπειρίας και φόρμας.
Η μεξικανική κουλτούρα και η αμερικανό-ινδιάνικη παραδοσιακή έχουν εξέχουσα θέση στα έργα της, που, κάποιες φορές, εχoυν χαρακτηριστεί ως Naive art ή παραδοσιακή (folk) τέχνη.
Τα έργα της έχουν χαρακτηριστεί επίσης «σουρεαλιστικά» και το 1938 ένας σουρεαλιστής περιέγραψε την ίδια την Kahlo σαν κορδέλα γύρω από βόμβα! (as a “ribbon around a bomb”.).
Η Kahlo υπέφερε όλη της τη ζωή από προβλήματα υγείας, πολλά από τα οποία προέκυψαν από ένα τροχαίο ατύχημα στην εφηβεία της.
Αυτά τα θέματα αντανακλώνται στα έργα της, περισσότερα από τα μισά είναι αυτοπροσωπογραφίες από το ένα είδος ή το άλλο.
Είχε πει
«Ζωγραφίζω τον εαυτό μου, γιατί είμαι τόσο συχνά μόνη κι επειδή είμαι το θέμα / υποκείμενο που ξέρω καλύτερα.»
Έχει δηλώσει ακόμη
«Έχω γεννηθεί σκύλα. Έχω γεννηθεί ζωγράφος.»
Η Frida ήταν μια από τις τέσσερις κόρες που γεννήθηκαν από Ούγγρο-Εβραίο πατέρα και μητέρα Ισπανικής και Μεξικανικής καταγωγής.. Δεν είχε σχεδιάσει αρχικά να γίνει καλλιτέχνης. Επιβιώνοντας από πολιομυελίτιδα, μπήκε σε παραϊατρικό πρόγραμμα στην Πόλη του Μεξικό. Σε ηλικία 18 ετών, τραυματίστηκε σοβαρά σε ατύχημα με λεωφορείο. Έμεινε πάνω από ένα χρόνο κλινήρης, αναρρώνοντας από κατάγματα στη σπονδυλική της στήλη, την κλείδα και τα πλευρά, μια διαλυμένη λεκάνη και τραύματα σε ώμους και πόδια.
Υποβλήθηκε σε πάνω από 30 εγχειρήσεις σε όλη της τη ζωή και, κατά τη διάρκεια της ανάρρωσης, άρχισε να ζωγραφίζει.
Οι πίνακές της, κυρίως αυτοπροσωπογραφίες και νεκρή φύση, ήταν σκόπιμα naive (αφελείς) και γεμάτοι χρώματα και φόρμες από μεξικανική παραδοσιακή τέχνη.
Στα 22 της παντρεύτηκε τον διάσημο Μεξικανό τοιχογράφο (muralist) Diego Rivera, 20 χρόνια μεγαλύτερό της. Η θυελλώδης, παθιασμένη σχέση τους επιβίωσε από απιστίες, πιέσεις καριέρας, διαζύγια, γάμους, τις αμφισεξουαλικές της σχέσεις, την εύθραυστη υγεία της και την αδυναμία της να αποκτήσει παιδιά. Κάποτε η ίδια είχε πει «Έχω υποφέρει δύο σοβαρά ατυχήματα στη ζωή μου, το ένα που με χτύπησε αυτοκίνητο και το άλλο ο Ντιέγκο.». Το αυτοκινητιστικό της προξένησε αναπηρίες στο φυσικό σώμα,ενώ ο Rivera την παρέλυσε συναισθηματικά.
Κατά τη διάρκεια της ζωής της, η Frida δημιούργησε περίπου 200 πίνακες, ζωγραφιές και σχέδια που σχετίζονται με τις εμπειρίες της στη ζωή, το φυσικό και συναισθηματικό πόνο και την ταραχώδη σχέση της με τον Diego. Έφτιαξε 143 πίνακες, 55 εκ των οποίων είναι αυτοπροσωπογραφίες. Όταν ρωτήθηκε γιατί ζωγράφιζε τόσο το πορτραίτο της, η Frida απάντησε «Γιατί είμαι τόσο συχνά μόνη… Και επειδή είμαι το υποκείμενο που ξέρω καλύτερα!».
Το 1953 , όταν η Frida έκανε την πρώτη της έκθεση στο Μεξικό (τη μοναδική που έλαβε χώρα στην πατρίδα της, καθόλη τη διάρκεια της ζωής της) μια τοπική κριτικός έγραψε: «Είναι αδύνατον να διαχωρίσεις τη ζωή και το έργο ενός έκτακτου ατόμου. Οι πίνακές της είναι η ζωή της.»
Αυτή η παρατήρηση εξυπηρετεί στο να εξηγήσει γιατί τα έργα της διαφέρουν τόσο από αυτά των σύγχρονών της ζωγράφων. Το διάστημα της έκθεσής της , η υγεία της ήταν σε τέτοια κατάσταση που ο γιατρός της έλεγε ότι δεν ήταν για να σηκωθεί από το κρεβάτι. Εκείνη επέμενε ότι θα παρακολουθούσε τα εγκαίνιά της και, με τον μοναδικό τρόπο της, το έκανε . Έφτασε με ασθενοφόρο και μετέφερε το κρεβάτι της στην καρότσα ενός φορτηγού! Την έβαλαν στο κρεβάτι της και τέσσερις άντρες τη μετέφεραν στους καλεσμένους της που την περίμεναν.
Και η Φρίντα και ο Ντιέγκο ήταν πολύ ενεργοί στο Κομμουνιστικό Κόμμα Μεξικού. Στις αρχές Ιουλίου του 1954, η Φρίντα πραγματοποίησε την τελευταία της δημόσια εμφάνιση, όπου συμμετείχε σε μια κομμουνιστική διαμαρτυρία στον δρόμο. Λίγο αργότερα, στις 13-7-1954 , σε ηλικία 47 ετών , η Φρίντα απεβίωσε.
Όταν είχε ερωτηθεί για το τι θα επιθυμούσε να κάνουν με τη σωρό της, η Φρίντα είχε πει: «Κάψτε την! Δεν θέλω να ταφώ. Έχω περάσει τόσο πολύ χρόνο ξαπλωμένη. Απλά κάψτε την!»
Την επόμενη μέρα από τον θάνατό της, συγκεντρώθηκαν οι άνθρωποι που θρηνούσαν το χαμό της στο κρεματόριο(αποτεφρωτήριο), για να παρακολουθήσουν την καύση της μεγαλύτερης και πιο συνταρακτικής ζωγράφου όλου του Μεξικό. Κοντεύοντας να γίνει διεθνές είδωλο, η Φρίντα Κάλο ήξερε πώς να δώσει στους θαυμαστές της ένα τελευταίο αλησμόνητο αποχαιρετισμό. Καθώς τα δάκρυα των θαυμαστών της είχαν γεμίσει το δωμάτιο, το ξαφνικό κύμα ζέστης από τις ανοιχτές πόρτες του κλίβανου, έκαναν το σώμα της να ανασηκωθεί όρθιο.
Τα μαλλιά της πλέον είχαν πάρει φωτιά από τις φλόγες, κυμάτιζαν γύρω από το κεφάλι της σαν φωτοστέφανο. Τα χείλη της έμοιαζαν σαν να είχαν σχηματίσει ένα σαγηνευτικό χαμόγελο, καθώς οι πόρτες έκλειναν. Στο τελευταίο της ημερολόγιο είχε γράψει «Ελπίζω το τέλος να είναι χαρμόσυνο- και ελπίζω να μην ξανά επιστρέψω ποτέ.».
Οι στάχτες της τοποθετήθηκαν σε ένα προ-κολομβιανό δοχείο και είναι εκτίθενται στο Blue House που μοιραζόταν με τον Ριβέρα. Έναν χρόνο μετά τον θάνατό της , ο Rivera παραχώρησε το σπίτι στη μεξικανική κυβέρνηση για να γίνει μουσείο. Ο Diego Rivera πέθανε το 1957. Στις 12 Ιουλίου του 1958, το Blue House έγινε επισήμως Museo Frida Kahlo.
Η Frida είχε περιγραφεί ως «Μία από τις μεγαλύτερες ντίβες της ιστορίας. Μία καπνίστρια που κατέβαζε τεκίλα κι έλεγε ανέκδοτα, αμφισεξουαλική που, χωλαίνοντας για την bohemian γειτονιά της σε πολυτελές εγχώριο φόρεμα, διοργάνωνεεορταστικά δείπνα-πάρτυ για τα γούστα του Leon Trotsky, του ποιητή Pablo Neruda,του Nelson Rockefeller και του, μια νυν και μια πρώην, συζύγου της και τοιχογράφου Diego Rivera.».
Σήμερα , μισό αιώνα και πλέον από τον θάνατό της , οι πίνακές της αξίζουν χρηματικά περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη γυναίκα ζωγράφο. Μια επίσκεψη στο Μουσείο Frida Kahlo είναι σαν ένα βήμα πίσω στον χρόνο. Όλα τα προσωπικά της είδη είναι τοποθετημένα στο σπίτι και όλα μοιάζουν να είναι όπως τα άφησε. Σε αφήνει με την αίσθηση ότι ακόμη ζει εκεί, απλώς βγήκε έξω για λίγο για να σου επιτρέψει να περιοδεύσεις στο ιδιωτικό της άσυλο- καταφύγιο. Έχει φύγει πια, αλλά η κληρονομιά της θα ζει αιώνια!
Πηγή βιογραφικών στοιχείων: fridakahlo.com
